Nội dung
Nói đến đặc sản Tiên Yên người ta không thể không nhắc đến món bánh giản dị nhưng đậm đà và có tên rất đặc biệt: bánh gật gù Quảng Ninh. Dù nổi tiếng nhất ở huyện Tiên Yên, nhưng trên khắp vùng đất mỏ Quảng Ninh đều dễ dàng tìm được món bánh độc đáo này.
Độc đáo món bánh gật gù của huyện Tiên Yên
Đặc sản bánh gật gù hấp dẫn ngay từ cái tên
Cái tên bánh gật gù Quảng Ninh xuất phát từ hình dáng, tính chất của bánh và khoái cảm của người ăn. Khi cầm chiếc bánh trên tay, bánh như người ngủ gật, ngả nghiêng nhiều phía nhưng nhờ tính dẻo dai mà không bị gãy. Còn khi thưởng thức, bánh khiến thực khách thích thú, gật lên gật xuống tấm tắc khen ngon.
Vẻ ngoài “lắc lư” độc đáo của bánh gật gù Quảng Ninh (Ảnh: Wikipedia)
Lý giải sự ra đời và tên gọi của bánh, người xưa kể lại rằng, trước đây người dân Tiên Yên thường ăn sáng bằng bánh phở, nhưng không thích ăn nhân, mà thích vị đậm đà từ gạo xứ Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh. Vì thế họ đã sáng tạo ra miếng bánh cuộn tròn, dẻo quẹo, gật lên gật xuống khi cầm trên tay rồi quẹt một chút nước mắm chấm, ai ai cũng gật gù tấm tắc khen ngon. Đặc sản bánh gật gù Quảng Ninh ra đời từ đó khá hài hước và gây hứng thú khám phá hương vị cho người ăn.
Bánh gật gù Quảng Ninh có hình thức khá giống bánh cuốn, bánh phở nhưng cách làm độc đáo hơn. Bánh không có nhân, khi ăn quệt với nước mắm chưng đặc biệt. Loại bánh này thật có một sức tượng hình đáng kinh ngạc, nó có cả một bí mật trong thứ nước sốt màu vàng nâu sóng sánh.
Bánh gật gù được ăn kèm với nước mắm chưng (Ảnh: facebook)
Bánh gật gù – đặc sản có một không hai
Cách làm bánh gật gù vừa quen vừa lạ. Bánh được làm từ gạo như bánh cuốn, bánh phở. Để làm ra mẻ bánh ngon thì gạo cần được ngâm từ tối hôm trước, đến sáng hôm sau vớt lên, chờ ráo nước rồi đem nghiền thành bột nước. Người dân Tiên Yên thường nghiền gạo bằng cối xay đá thay vì sử dụng máy xay hiện đại.
Cách làm thủ công này vừa giữ được nét mộc mạc của món bánh truyền thống, vừa giúp hạt gạo được xay nhuyễn, mịn màng hơn, giữ được vị đậm đà vốn có. Đặc biệt, trong lúc nghiền bột người làm bánh sẽ cho thêm cơm nguội để khi tráng bánh có độ phồng, xốp, dẻo mịn mà các loại bánh cùng loại không có được.
Hình thức bánh gật gù khá giống bánh cuốn, bánh phở nhưng cách làm có phần kỳ công hơn (Ảnh: Thanhnien)
Công đoạn tráng bánh đạt chất lượng chuẩn cũng rất công phu. Người tráng bánh phải đong đủ lượng bột bánh để không bị đặc quánh hay quá loãng. Đổ một lớp bột bánh dày vừa phải lên khuôn, sao cho không mỏng như bánh cuốn cũng không quá dày như bánh đa. Bột tráng đều thành hình tròn, đậy nắp đợi hấp chín.
Khi bánh chín nở phồng lên, dùng que nứa khéo léo xiên từ dưới miếng bánh đưa lên, cuộn tròn đều lại và cắt thành từng khúc dài khoảng 15–20cm. Lửa đun cũng phải đều, nếu không bánh gật gù Quảng Ninh sẽ không chín đều và dễ bị rách miếng.
Ngoài quy trình chế biến kỳ công, độ ngon của bánh gật gù còn phụ thuộc vào nước chấm “thần thánh” (Ảnh: Baomoi)
Là một món ăn đơn giản nhưng bánh gật gù lại rất kén nước chấm và các loại thức ăn đi kèm. Thông thường, nước chấm bánh gật gù chuẩn phải được làm khá cầu kỳ. Người ta sẽ chưng nước mắm với mỡ gà, hành phi và cho thêm thịt băm để nước chấm đậm đà và ngon hơn. Thức ăn đi kèm là khâu nhục hay còn gọi là thịt kho tàu – món ăn nổi tiếng ở Tiên Yên. Nếu ăn không hết bánh, cứ bỏ bánh vào tủ lạnh, hôm sau có thể cắt thành từng miếng nhỏ rồi xào với thịt bò hoặc ăn kèm với nước ninh xương như bún và phở.
Người ăn ngồi quanh bàn, cầm bánh gật gù chấm nước mắm, ăn vào thấy người râm ran nóng, má hồng, mắt sáng, miệng xuýt xoa, rồi tự nhiên vừa ăn, vừa gật gù tấm tắc.
Bánh gật gù có thể ăn kèm khâu nhục hay cắt thành miếng nhỏ xào với thịt bò hay ăn kèm nước ninh xương như bún, phở đều ngon tuyệt (Ảnh: ivivu)
Theo người Tiên Yên, bánh gật gù chẳng những ngon, bổ mà còn là thứ thuốc giải cảm. Miếng bánh nóng hổi vừa được tráng xong còn nghi ngút khói, đem chấm với nước mắm chưng có vị béo ngậy của mỡ gà và thịt, vị cay của ớt, làm nên món bánh gật gù Quảng Ninh ngon khó cưỡng, nhất là vào mùa đông ở vùng Tiên Yên.
Mặc dù hình thức bánh gật gù Quảng Ninh có vẻ đơn điệu nhưng độ ngon đủ khiến thực khách ăn lần một muốn thưởng thức lần hai. Ở Tiên Yên, người ta thường mua bánh gật gù theo cân, thông thường bánh đặt từ 2kg đến 5kg. Nếu ai nghe lần đầu cũng giật mình: ăn bánh theo cân, sao ăn nhiều thế, đây là điểm thú vị chuyện không có gì lạ. Không chỉ hấp dẫn du khách trong tỉnh, bánh gật gù còn được nhiều thực khách phương xa thích thú, mong muốn được thưởng thức dù chỉ một lần.
Đặc sản bánh gật gù dài tầm 15 – 20cm, trong trắng, dẻo mịn (Ảnh: facebook)
Đặc sản bánh gật gù dài tầm 15 – 20cm, trong trắng, dẻo mịn (Ảnh: facebook)
Huyện Tiên Yên lưu giữ nhiều giá trị văn hóa lâu đời của tỉnh Quảng Ninh. Đến vùng đất mỏ này du khách không chỉ được ngắm nhìn cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, khám phá những ngôi nhà truyền thống của bà con dân tộc Dao, Tày, Sán Dìu mà còn được thưởng thức những món đặc sản hấp dẫn. Và món bánh gật gù Quảng Ninh là một món ăn như thế.
Nếu có dịp ghé qua huyện Tiên Yên, bạn chớ có quên gọi bánh gật gù để ăn thử, nếu không, e là một ngày bạn lại phải lắc đầu vì tiếc nuối đấy. Đừng quên theo dõi những tin tức du lịch Quảng Ninh được cập nhật liên tục nhé
