Đến tham quan làng cổ Đông Sơn, du khách sẽ được đi qua những con ngõ với tên gọi đặc biệt như: Nhân, Nghĩa, Trí, Dũng. (Nguồn: Du lịch Thanh Hóa)

Nằm cách trung tâm thành phố 3km, Làng cổ Đông Sơn thuộc phường Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa là ngôi làng đã có hàng nghìn năm tuổi, gắn với nền văn hóa Đông Sơn nổi tiếng.

Trải qua những thăng trầm của lịch sử, sự tàn phá của chiến tranh và thời gian nhưng làng cổ Đông Sơn vẫn cơ bản giữ gìn được những giá trị văn hóa vật chất với những đặc trưng của làng quê miền Bắc Trung Bộ.

Làng cổ Đông Sơn: Nét đẹp cổ kính, bình dị

Làng cổ Đông Sơn ở thành phố Thanh Hóa, được bình chọn là một trong 10 làng cổ đẹp nhất Việt Nam. Nét đẹp của làng cổ Đông Sơn không chỉ là sự cổ kính và thuần nông mà còn tạo nên sự bình dị, giản dị và yên bình của một làng quê Bắc Bộ.

Đến làng cổ Đông Sơn, du khách có thể cảm nhận được không gian yên tĩnh, cuộc sống bình dị và gặp gỡ những cụ cao niên tận hưởng cuộc sống xưa qua hàng thế kỷ.

Khung cảnh bình yên với những đầm sen, súng và hương thơm từ những nhành hoa sứ cũng làm cho làng cổ này trở thành một điểm đến đáng yêu và lý tưởng trong lòng một thành phố sầm uất và nhộn nhịp.

Điểm đặc biệt của làng cổ Đông Sơn chính là sự giữ gìn các nét cổ kính và truyền thống của một làng quê truyền thống qua hàng nghìn năm lịch sử.

Các bức tường gạch, đá và nền đường đá vẫn được lưu giữ, mang đậm bản sắc kiến trúc cổ xưa.

Ngôi làng này có diện tích khoảng gần 4km2 và hiện tại có khoảng 330 hộ dân với hơn 1.000 cư dân.

Một trong những điểm đặc biệt, mang đậm bản sắc của làng cổ Đông Sơn chính là hệ thống những con ngõ mang tên Nhân, Nghĩa, Trí, Dũng. Các con ngõ này không chỉ đơn giản là những con đường dẫn vào các ngôi nhà, mà còn thể hiện một phần quan trọng trong văn hóa và giá trị truyền thống của cộng đồng nơi đây.

Ngõ Nhân là biểu tượng của lòng nhân ái, sự yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau. Trong ngõ Nhân, người dân làng cổ Đông Sơn coi trọng tình làng nghĩa xóm, luôn giúp đỡ và sẻ chia khi cần thiết.

Ngõ Nghĩa thể hiện tấm lòng thủy chung, biết ơn và trân trọng những giá trị truyền thống, lịch sử của dân tộc. Đây cũng là con ngõ của lòng trung nghĩa, nơi mọi người sống với nhau bằng sự chân thành và trung thực.

Ngõ Trí là con ngõ của tri thức và sự học hỏi, phản ánh truyền thống trọng học của người dân làng. Trong ngõ Trí, những câu chuyện xưa được truyền lại, và sự tôn vinh những người trí thức, những người có công trong việc xây dựng và phát triển làng xã luôn được đặc biệt coi trọng.

Ngõ Dũng mang đậm tinh thần của những người anh hùng, người dũng cảm đối mặt với thử thách. Đây là ngõ của sự kiên cường, bền bỉ và sức mạnh, thể hiện lòng dũng cảm, sức chịu đựng và tinh thần vượt qua khó khăn trong cuộc sống.

Các con ngõ này không chỉ phản ánh đạo đức và những phẩm chất tốt đẹp của cộng đồng mà còn góp phần tạo nên một bức tranh văn hóa, giáo dục sâu sắc trong từng ngóc ngách của làng cổ Đông Sơn.

Mỗi khi đi qua những con ngõ này, du khách như được đắm chìm trong không gian của những giá trị lịch sử, văn hóa, giúp họ cảm nhận rõ hơn về một xã hội gắn kết và đầy ắp yêu thương.

Du khách tham quan làng cổ Đông Sơn. (Ảnh: Trịnh Duy Hưng/TTXVN)

Lịch sử và di tích văn hóa quý giá

Làng cổ Đông Sơn hấp dẫn du khách bởi không chỉ là một điểm đến du lịch với khung cảnh đẹp mà còn là nơi gìn giữ những di tích văn hóa, lịch sử lâu đời có giá trị.

Đáng chú ý là ngôi nhà gỗ của cụ Lương Trọng Duệ tuổi đời 200 năm có kiến trúc điển hình của thế kỷ 19.

Vì ý thức được giá trị của ngôi nhà cho nên ông Lương Thế Tập, con cụ Lương Trọng Duệ và cũng là người được giao chăm sóc ngôi nhà đã không ngừng tu bổ, tôn tạo, giữ gìn.

Bên cạnh đó, ông cũng tạo dựng các không gian trưng bày những sưu tập đồ vật trang trí, công cụ lao động sản xuất đậm chất làng quê xứ Thanh.

Ngôi nhà cổ của gia đình ông Lương Trọng Duệ còn giữ được nhiều nét cổ kính. (Ảnh: Trịnh Duy Hưng/TTXVN)

Ngoài ra, làng cổ Đông Sơn còn nổi bật với những di tích lịch sử khác như đền thờ Đệ nhị Thần hoàng Trịnh Thế Lợi, một nhân vật có công trong việc lập nên làng Đông Sơn và được dân làng suy tôn. Đền thờ này nằm trên gò cao nhất trong làng, là một trong những địa điểm thờ cúng quan trọng của người dân nơi đây.

Phía cuối làng là ngôi chùa Phạm Thông, nơi trước kia có tượng Phật Thích Ca bằng đồng đen, cùng với động Tiên Sơn rộng lớn và thoáng đãng.

Ngoài ra, giếng cổ hơn 2.000 năm tuổi trong làng cũng là một điểm tham quan thu hút nhiều du khách, là minh chứng cho sự tồn tại lâu dài của làng cổ Đông Sơn.

Làng còn sở hữu một quần thể di tích văn hóa phong phú như đền Cả, miếu Nhị, chùa Phạm Thông và động Tiên Sơn, trong đó đền thờ Đức thánh Lê Uy và Trần Khát Chân đã được xếp hạng di tích quốc gia.

Những công trình này không chỉ là di sản lịch sử mà còn là minh chứng cho sự giao thoa giữa các nền văn hóa qua các thời kỳ.

Theo dòng thời gian có thể thấy lịch sử của làng cổ Đông Sơn gắn liền với những thăng trầm của lịch sử vùng đất xứ Thanh. Những chứng cứ từ lòng đất làng cổ Đông Sơn như các bộ nông cụ, vũ khí, đồ gốm, đồ trang sức đặc sắc… đã ghi dấu các thời kỳ, triều đại trong lịch sử dân tộc, là minh chứng sự hình thành, phát triển liên tục và sức sáng tạo của người Việt trên vùng đất Thanh Hóa.

Làng cổ Đông Sơn Thanh Hóa không chỉ là một điểm du lịch lịch sử mà còn là một di sản văn hóa quý giá của dân tộc. Nó là một minh chứng rõ ràng cho sự phát triển của nền văn hóa Đông Sơn - một trong những nền văn hóa tiền sử quan trọng của Việt Nam.

Với sự bảo tồn và giữ gìn những giá trị văn hóa lâu đời, làng cổ Đông Sơn Thanh Hóa là một trong những điểm đến thu hút du khách muốn khám phá và tìm hiểu về lịch sử và văn hóa Việt Nam.