Người Nùng và “tập tục trọng vợ” (P2)
Giới thiệu
Sau khi về ở với chồng, quyền chủ động và quyết định trong hôn nhân của phụ nữ người Nùng vẫn được tôn trọng và đề cao thông qua hình thức “phạt vạ”. Một người đàn ông Nùng nào đó, nếu “chán” vợ, muốn ruồng rẫy vợ cũng không hề đơn giản. Nếu anh ta muốn bỏ vợ mình thì phải “nộp vạ” hay còn gọi là bị xử phạt vì đã “làm mất danh dự” của vợ.
Mọi lễ vật cho “phạt vạ” được người vợ tự quyết. Nếu người vợ còn yêu chồng, còn muốn ở với người chồng thì người ta sẽ “tâng” lễ vật lên cao ngất ngưởng, để người chồng không có khả năng trả được nữa đành phải ở cùng vợ. Nếu người vợ không muốn ở với người chồng nữa thì lễ vật “phạt vạ” sẽ được người vợ đòi ít đi, anh chồng sẽ có cớ “nhanh chóng rút khỏi nhà” còn người vợ sẽ có sự giải thoát trong hôn nhân gia đình.
Người đàn ông Nùng phải thực hiện sự phạt vạ này một cách nghiệt ngã. Nếu anh ta không thực hiện sẽ không thể đi tìm hiểu và lấy thêm ai nữa. Không cần văn bản giấy tờ, không cần thông báo nhưng đâu đâu cũng biết, thế mới thấy sức lan tỏa của hình thức “phạt vạ” này.
Cũng như một số dân tộc thiểu số khác, người Nùng cũng có tập tục làm ma để chia của cho người đã chết, vì người ta cho rằng người chết sẽ có một cuộc sống mới nơi đất khác và cũng cần phải có tài sản, tư liệu sản xuất.
Nếu người sống không làm ma được thì phải nợ. Việc làm ma chia của này với đối tượng là phụ nữ, vợ và con gái càng phải cần kíp và thực hiện sớm hơn về mặt thời gian. Cái này đã ăn sâu và trở thành tiềm thức.
Trong cộng đồng 54 dân tộc anh em người Việt, có những tập tục lạc hậu cần loại bỏ nhưng cũng có những tập tục chứa đựng những nét văn hóa. Trong đó nó chứa đựng những quy chuẩn về một giá trị đạo đức như “Tập tục trọng vợ” của người Nùng khu vực Cực Bắc Hà Giang mà tôi đã từng biết.
(Sưu tầm)
Bài liên quan
-
Hát Páo dung của đồng bào dân tộc Dao, Tuyên Quang
Đối với người Dao (Tuyên Quang) hát Páo dung không chỉ là làn điệu dân ca ngọt ngào, là phương tiện để truyền tải những tâm tư, tình cảm và ước muốn… mà nó đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của họ.
-
Khua Luống của người Thái ở bản Tôm
Cũng như người Thái ở các bản làng miền Tây Thanh Hóa, người Thái ở bản Tôm, xã Ban Công, huyện Bá Thước còn lưu giữ được nhiều nét đẹp trong văn hóa truyền thống của mình.
-
Ting Ning - cây đàn tình của người Ba Na
-
Lễ ăn hỏi của người Khơ Mú
Song hành cùng với sự phát triển của lịch sử qua quá trình tiếp xúc, giao thoa với các tộc người khác, lễ ăn hỏi của người Khơ Mú ở Kỳ Sơn, Nghệ An có những biến đổi nhất định. Chính vì vậy, cần có cái nhìn toàn diện về nét đẹp của bản sắc dân tộc thông qua lễ ăn hỏi.
-
Tục ném trứng trong tang ma của người Hà Nhì