Lễ trấn trạch của người Tày ở Bắc Kạn (P1)

Giới thiệu

Theo quan niệm của người Tày (Bắc Kạn), thực hiện Lễ cúng trấn trạch sẽ giúp xua đuổi tất cả ma quỷ, giúp cho những thành viên trong gia đình yên tâm làm ăn.

Bên cạnh Lễ cúng cơm mới, Lễ cúng thần thổ địa… thì Lễ cúng trấn trạch là một nghi lễ quan trọng của người Tày. Sau khi làm nhà mới xong, bất cứ gia đình người Tày nào cũng phải làm Lễ trấn trạch. Họ cho rằng, lễ cúng này sẽ giúp xua đuổi tất cả ma quỷ, giúp cho những thành viên trong gia đình yên tâm làm ăn.

Ngôi nhà không đơn thuần chỉ là nơi cư trú mà còn là nơi chứng kiến sự ra đời, trưởng thành và mất đi của mỗi người. Cũng bởi sự gắn bó khăng khít của ngôi nhà với chu kỳ đời người cho nên Người Tày chuẩn bị rất chu đáo, kỹ lưỡng cho nghi lễ này.

Để chuẩn bị cho buổi lễ, từ rất sớm, các thành viên trong nhà cùng nhau sửa soạn các vật dụng làm Lễ trấn trạch và nấu những món ăn truyền thống cho lễ cúng. Bánh dầy là lễ vật không thể thiếu trong những dịp này. Từ công đoạn giã cơm nếp quyện sánh cho tới nặn bánh đều được làm cẩn thận. Trong mâm lễ vật không thể thiếu món xôi trứng kiến là một trong những đặc sản của người Tày.

Người Tày sắp xếp mâm cúng theo thứ tự: mâm cao nhất là mâm của tổ tiên, tiếp đến là mâm thầy then rồi đến mâm thánh. Trong khi thầy cúng làm lễ, con cháu trong nhà tập trung quây quần cùng cầu mong những điều tốt đẹp. Họ cảm ơn tổ tiên đã phù hộ độ trì, ước mong xua đuổi được tà ma để có cuộc sống no ấm.

Những lá sớ sẽ được dán vào 4 cây cột tương ứng với 4 hướng trong nhà. Thầy cúng giơ lệnh bài trước những lá sớ rồi đem đi đốt. Điều này khiến ma quỷ trong nhà không còn nơi trú ngụ.

(Sưu tầm)