Lễ hội Chá Chiêng của dân tộc Thái - Hòa Bình (P1)

Giới thiệu

Chá Chiêng là lễ hội tín ngưỡng của dân tộc Thái (Hòa Bình) do ông Mùn lớn - người có uy tín trong cộng đồng người Thái tổ chức.

Cứ ba năm, ông Mùn lại tổ chức lễ tạ ơn Then Luông và các then khác trên Mường Trời. Lễ vật dùng cho việc này đều do các con nuôi, con ruồng (lục liểng, lục nà) - những người đau ốm được ông Mùn cúng khỏi trở thành người con phụ thuộc vào thầy Mùn đóng góp.

Địa điểm tiến hành lễ thường là ngôi nhà sàn của chính ông Mùn. Ngày đó, ngôi nhà được trang trí sặc sỡ bằng những tấm vải thổ cẩm. Chính giữa nhà đặt cây hoa chá - cây hoa trung tâm của lễ hội. Tham gia vào cuộc lễ gồm có: ông Mùn luông chủ lễ, ông Mùn lam, ông nhồm (phụ trò), ông thổi pí mùn, các con nuôi và đông đảo dân chúng.

Cây hoa chá được làm bằng cây tre, đục nhiều lỗ để cắm các cành hoa do các con nuôi làm và mang đến. Hoa được làm bằng thân cây mềm, xốp gọt nhiều cánh và nhuộm nhiều màu. Cây được phân ra làm hai tầng: tầng cao nhất là tầng của trời, tầng chủ lễ; tầng dưới là tầng của trần gian treo những vật đan kết bằng sợi lạt tre, nứa tượng trưng cho vạn vật trên mặt đất như ếch, nhái, ve sầu, chim, cá, quả trứng, cái bừa, khung cửi, cái trống, con dao… biểu tượng cho sự sống sinh sôi nảy nở ở trần gian.

Mâm cỗ cúng đặt trước bàn thờ, gồm có một con gà luộc, gói xôi, quả trứng, cuộn vải trắng, vòng đeo tay bằng bạc, đĩa trầu cau, thanh kiếm và các đồ cúng khác của ông mo.

(Sưu tầm)